ΖΟΥ ΖΙΤΣΟΥ – Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ

ΖΟΥ ΖΙΤΣΟΥ – Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ

Ju Jitsu – the ART of Self Defense!

*το παρόν άρθρο, περιλαμβάνει διαφημιστικά μηνύματα.

Το Ju Jitsu είναι μια Ιαπωνική πολεμική τέχνη μάχης σώμα με σώμα, η οποία αναπτύχθηκε για να καταπολεμήσει θωρακισμένους μαχητές άοπλους ή οπλισμένους με όπλα μικρής εμβέλειας.

Μεταφράζεται ως «ευγενική τέχνη»

, αρχικά δεν περιείχε κτυπήματα, καθώς είχε αποδειχθεί ότι αυτά είναι αναποτελεσματικά σε μια πραγματική μάχη μεταξύ θωρακισμένων (πανοπλία) μαχητών. Αναπτύχθηκε στην φεουδαρχική Ιαπωνία και περιλάμβανε κυρίως τεχνικές και μεθόδους που εστίαζαν στον έλεγχο του αντιπάλου, τις ρίψεις, τα κλειδώματα. Οι τεχνικές αυτές εφαρμόζονταν σε επιθέσεις από τον αντίπαλο, χρησιμοποιώντας την ορμή εις βάρος του, παρά σαν επιθετικές ενέργειες.

Στην πορεία, πολλές σχολές Ζου Ζίτσου αναπτύχθηκαν, οι οποίες χρησιμοποιούσαν και άλλες τεχνικές και νοοτροπίες, όπως ένοπλη μάχη, περιλάμβαναν και πυγμές, λακτίσματα και άλλα είδη κτυπημάτων με χέρια και πόδια.

Ταυτόχρονα όμως μέσα από την εκπαίδευση, το ζου ζίτσου περνάει διάφορα νοήματα στον εκπαιδευόμενο, ο οποίος κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης του βιώνει συνειδησιακές καταστάσεις που τον βελτιώνουν τόσο στο σωματικό, αλλά και το συναισθηματικό και διανοητικό επίπεδο.  Το Ju Jitsu ήταν και είναι, Μάχη Επιβίωσης. Αυτό δείχνει το ιστορικό αρχείο. Μπορεί να μεταφέρεται σαν «ευγενική τέχνη» και είναι, καθώς ο έλεγχος η υποταγή, η θανάτωση ή ο βαρύς τραυματισμός του αντιπάλου, είναι στα χέρια και την νοητική κατάσταση του αμυνόμενου. Έτσι ανάλογα τον λόγο που μας επιτίθεται ο αντίπαλος, μπορούμε να του προξενήσουμε και την αντίστοιχη βλάβη.

Δεν θα μπούμε σε λεπτομέρειες σχετικά με τα παραδοσιακά στυλ ζου ζίτσου καθώς αυτά είναι αρκετές δεκάδες και άλλα σώζονται μέχρι τις μέρες μας, αλλά τα περισσότερα έχουν χαθεί με την παραδοσιακή μορφή που αναπτύχθηκαν και κάποια άλλα απλά έχουν «μεταλλαχθεί», με την έννοια ότι συμπτύχθηκαν διάφορες μορφές παραδοσιακών σε μια σύγχρονη μεθοδευμένη μορφή εξάσκησης, και αυτό έγινε κυρίως από Ευρωπαίους εκπαιδευτές, οι οποίοι είχαν μαθητεύσει σε παραδοσιακά στυλ.

                Στις μέρες μας το Ζου Ζίτσου, φτάνει να έχει διανύσει μια πορεία εκατοντάδων ετών και η κατηγοριοποίηση του είναι η εξής, όσον αφορά τα στυλ:

·         Παραδοσιακά στυλ – Koryu

·         Μοντέρνα – παραδοσιακά στυλ («μεταλλαγμένα» - εξελιγμένα)

·         Αθλητικά στυλ

·         Μάχη σώμα με σώμα – Close Quarter Combat

Στα «μεταλλαγμένα» (υπόψη αυτός ο όρος είναι δικός μου, δεν αναφέρονται πουθενά έτσι), όρος με τον οποίο δεν προσδίδω κάτι κακό, απλά τονίζω την μεταμόρφωση τους, την εξέλιξη τους και την ικανότητα των ανθρώπων που τα συνθέσαν από την αρχική μορφή του, σε κάτι που να είναι προσιτό και στα μέτρα και την κουλτούρα, του σύγχρονου ανθρώπου. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και το σύστημα που ίδρυσαν οι Βρετανοί και συγκεκριμένα με τον Dr. Robert Clark, το 1976, ιδρύοντας την 1^η παγκόσμια ομοσπονδία Ζου Ζίτσου, στην δύση – World Ju Jitsu Federation (http://wjjf-hellas.gr).

Είναι η μόνη ομοσπονδία ζου ζίτσου, από δυτικούς η οποία είναι αναγνωρισμένη από την Ιαπωνία.

Τα μοντέρνα – παραδοσιακά στυλ λοιπόν, είναι επικεντρωμένα στις αρχές του ζου ζίτσου, σε μια μοντέρνα όμως μορφή, τα οποία τα χαρακτηρίζει η ταχύτητα η ροή και η αποτελεσματικότητα, σκοπεύοντας αποκλειστικά στην αυτοάμυνα και την αυτοβελτίωση του ασκούμενου σε 3 επίπεδα: Σωματικό, Συναισθηματικό και Νοητικό, μέσα από την μαχητική τέχνη και την καλλιέργεια του Ζου Ζίτσου.

To Ζου Ζίτσου, είναι η μοναδική μορφή μάχης τόσο πολλών ετών η οποία διατηρείται ζωντανή. Δηλαδή δεν έχει πάψει να καλλιεργείτε για μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που εμφανίστηκε.

Είναι η μόνη ζωντανή μορφή μεθοδικής εξάσκησης, που είναι αποδεδειγμένη στα πεδία των μαχών.

Από αυτό μπορούμε να καταλάβουμε ότι η αξία της, όσον αφορά την αυτοάμυνα, είναι δεδομένη και αδιαμφισβήτητη!

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλες μορφές αυτοάμυνας οι οποίες έχουν κι αυτές την αξία τους.

Εδώ λοιπόν, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι υπάρχουν κάποιες αρχές οι οποίες πρέπει να τηρούνται όταν μιλάμε για τέχνες της αυτοάμυνας και οι οποίες ουσιαστικά ορίζουν την αυτοάμυνα, είτε είναι σε σύγχρονη μορφή είτε σε παραδοσιακή, αλλά βέβαια να μην ξεχνάμε και την αξία που έχουν στην αυτοάμυνα και η αθλητική μορφή των στυλ ζου ζίτσου.

Οι αρχές αυτές εμπεριέχουν μέσα απαραίτητα κάποια στοιχεία, τα οποία οι σπουδαστές οφείλουν να εξασκούν συστηματικά εάν θέλουν να βιώσουν τα οφέλη της αυτοάμυνας. Αλλιώς δεν μιλάμε για ρεαλιστική και ολιστική – στο πρακτικό της μέρος – αυτοάμυνα, αλλά για μια άλλη μορφή μαχητικής τέχνης ενδεχομένως.

Τα στοιχεία αυτά είναι:

Γυμναστική: όσο περισσότερο και εστιασμένα στην μαχητική τέχνη γυμνασμένος είναι κάποιος, τόσο καλύτερη αυτοάμυνα μπορεί να παράγει. Και μιλάμε για ανάπτυξη αθλητικών ικανοτήτων, όπως δύναμη, ταχύτητα, αντοχή, ευλυγισία, εκρηκτικότητα κτλ . Δηλαδή στοιχεία που αν λείπουν, τότε σε μια πραγματική μάχη ο οργανισμός θα μπλοκάρει του μυες και δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει αναλόγως.

 Βασικές τεχνικές: οι στάσεις, οι βηματισμοί, οι αποκρούσεις (αμυντικά κτυπήματα), αποφυγές, είσοδοι κτλ είναι η καθημερινή εξάσκηση στην τέχνη της αυτοάμυνας. Από αυτά μπορεί κάποιος έμπειρος, να καταλάβει εάν έχει υπόσταση μια μαχητική τέχνη ή στερείται υποδομής.

Πτώσεις: Δεν μπορεί να υπάρξει αυτοάμυνα η οποία να μην διδάσκει και να μην καλλιεργεί όπως και τις βασικές τεχνικές, έτσι και τις πτώσεις. Η αυτοάμυνα ξεκινάει με την σωστή και πολλές φορές επίπονη εκμάθηση των πτώσεων. Και οι πτώσεις δεν είναι απλά μια διαδικασία για να μάθουμε να πέφτουμε σωστά. Η εκπαίδευση στις πτώσεις, καλλιεργεί την αντοχή στον πόνο, «ρυθμίζει» τον εγωισμό και φυσικά δίνει την δυνατότητα στον παρτενέρ μας, να δουλεύει τις ρίψεις αντίστοιχα με ρεαλισμό.

Ρίψεις: Είναι πολλοί αυτοί οι οποίοι ισχυρίζονται ότι οι ρίψεις στην αυτοάμυνα δεν είναι απαραίτητες ή ότι «δεν δουλεύουν». Αυτό είναι μόνο ψευδές και εάν δεν κρύβει δόλο, τότε δυστυχώς κρύβει μεγάλη αμάθεια από τον δάσκαλο που ισχυρίζεται κάτι τέτοιο. Οι ρίψεις σχεδιάστηκαν στα πεδία των μαχών για να θανατώνουν τον αντίπαλο (διότι όλες σχεδόν, πέρα κάποιων αθλητικών ρίψεων, επικεντρώνουν στο να ρίξουν τον αντίπαλο στο έδαφος με το κεφάλι). Ως εκ τούτου, όταν αυτό γίνεται μεθοδικά και με ασφαλή τρόπο στην προπόνηση, είναι αδύνατο να μην δουλεύουν. Εκει που απουσιάζουν οι πτώσεις σε συστήματα αυτοάμυνας, απουσιάζουν δυστυχώς και οι ρίψεις, οι οποίες είναι το 50% μιας μάχης.

Κτυπήματα: τα κτυπήματα είναι ένα απαραίτητο συστατικό για συστήματα αυτοάμυνας. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, ότι ένας παλαιστής ή τζουντόκα, δεν μπορούν να παράγουν αυτοάμυνα, κάθε άλλο. Όταν όμως μιλάμε για ολοκληρωμένα στυλ αυτοάμυνας – μαχητική τέχνη, τότε οι τεχνικές κτυπημάτων είναι ένα πολύ δυνατό όπλο, στην φαρέτρα μας. Τα κτυπήματα πρέπει να είναι δυνατά και να τα εξασκούμε τακτικά σε στόχους, ασπίδες, σάκους κτλ, αφού έχουμε μάθει πρώτα να τα ελέγχουμε και φυσικά να τα δεχόμαστε! Μαθαίνοντας να δεχόμαστε κτυπήματα (όχι βέβαια τέτοια που να προκαλούν βλάβη), μαθαίνουμε να αντέχουμε τον πόνο, επίσης «ρυθμίζουν» τον εγωισμό και βελτιώνουν τον χαρακτήρα.

Λαβές Υποταγής: Οι λαβές υποταγής, πέρα από την αθλητική τους υπόσταση η οποία στην ελεύθερη εξάσκηση μας – Randori ή sparring, βελτιώνουν απίστευτα την μαχητική μας ικανότητα και μάλιστα με ασφαλή τρόπο, στο παραδοσιακό ζου ζίτσου, μαθαίνει κανείς να τις εφαρμόζει και στην όρθια μάχη για τις ανάγκες της αυτοάμυνας. Οι λαβές υποταγής διακρίνονται σε κλειδώματα και εξαρθρωτικές λαβές άνω άκρων (ώμους, αγκώνες, καρπούς), κάτω άκρων (αστράγαλους, γόνατο, ισχία), σπονδυλικής στήλης, αυχένα και φυσικά σε λαβές πνιγμού και στραγγαλισμού. Είναι ένα ατελείωτο κομμάτι του ζου ζίτσου γενικά και ειδικά σε αθλητική υπόσταση όπου απουσιάζουν τα κτυπήματα πλήρους επαφής.

Μέσα από τις λαβές υποταγής καλλιεργούνται και οι λαβές συνοδείας και χειροπέδησης που είναι απαραίτητο για σώματα ασφαλείας και επιβολής του νόμου.

Randori ή ελεύθερη εξάσκηση: το λεγόμενο sparring. Απαραίτητο στοιχείο για αθλητικά στυλ ζου ζίτσου αλλά οπωσδήποτε και για στυλ που εστιάζουν στην αυτοάμυνα. Ο λόγος είναι ότι κτίζουν πραγματική και σημαντική μαχητική ικανότητα η οποία δεν μπορεί να περάσει στον ασκούμενο με άλλους τρόπους, σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Τα sparring θα πρέπει σε ένα ολοκληρωμένο στυλ ζου ζίτσου, να διακρίνονται σε:

·         Πάλης (με σκοπό την ρίψη, όπως το τζούντο δλδ)

·         Πάλης υποταγής (με σκοπό την συνέχεια της πάλης στο έδαφος με λαβές υποταγής και ελέγχους του αντιπάλου, όπως το Βραζιλιάνικο ζου ζίτσου)

·         Κτυπημάτων (είτε με προστατευτικό εξοπλισμό όπως το σύγχρονο Kick Boxing, είτε χωρίς εξοπλισμό όπως το Kyokushin karate)

·         Μάχη Υποταγής: όπως το σύγχρονο ΜΜΑ, που συνδυάζει όλα τα παραπάνω είτε με εξοπλισμό και προσοχή με τα κτυπήματα στο κεφάλι, είτε χωρίς εξοπλισμό και με κανονισμούς όπως το Hokutoryu ju jutsu, όπου πρόσφατα έκανε και την εμφάνιση του στην Ελλάδα, μέσω του Ελληνικού Δικτύου Παραδοσιακού Ζου Ζίτσου – WJJF και του αντιπροσώπου Νεκτάριου Λυκιαρδόπουλου.

Ένοπλη μάχη: ένοπλη μάχη είναι ένα αντικείμενο, όπου πρέπει να αποτελεί τουλάχιστον ένα 20% σε ένα στυλ ζου ζίτσου με σκοπό την αυτοάμυνα. Ένοπλη μάχη βέβαια αναφερόμαστε στα παραδοσιακά όπλα του Kobudo (Kobujutsu), ώστε να μπουν σε σωστές βάσεις οι θεμελιώδεις αρχές και φυσικά μαχαίρι, ραβδί, την τέχνη του σπαθιού κ.ο.κ. με την παραδοσιακή Ιαπωνική νοοτροπία μάχης. Στο δίκτυο της Wjjf, έχουμε την τιμή να είναι υπεύθυνη για το τμήμα Kobudo, την Hanshi Κατερίνα Λουκοπούλου. Και βέβαια ειδικό syllabus για το μαχαίρι και το ραβδί.

Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα συστατικά που πρέπει να συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο στυλ αυτοάμυνας στο ζου ζίτσου. Και η αλήθεια είναι ότι μόνο σε συστήματα ζου ζίτσου, θα βρείς είτε διασπασμένα, είτε πλήρως όλα αυτά τα στοιχεία που περιγράψαμε παραπάνω.

Τα αθλητικά στυλ ζου ζίτσου, τα περισσότερα περιέχουν ύλη σε βασικές αρχές παραδοσιακού ζου ζίτσου, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ο αθλητικός νόμος, έτσι όπως είναι διαμορφωμένος για την σωστή και νόμιμη λειτουργία των σωματείων, δίνει όλο το βάρος στο άθλημα κι έτσι πολλά στυλ ζου ζίτσου έχουν ξεχάσει ή αφήσει πίσω το παραδοσιακό κομμάτι. Όμως δεν παύουν να είναι στυλ ζου ζίτσου με την ιδιαίτερη και ξεχωριστή αξία του το καθένα.

Τέτοια είναι το βραζιλιάνικο ζου ζίτσου με απίστευτη ποικιλία τεχνικών, τακτικής και στρατηγικής στο αθλητικό κομμάτι, που επικεντρώνει όμως κατά 90% στην μάχη εδάφους και με ασφαλείς κανονισμούς που είναι αρκετά απομακρυσμένοι από την ρεαλιστική αυτοάμυνα. Κτίζει όμως απίστευτη μαχητική ικανότητα και εάν αυτό συνδυαστεί με κτυπήματα, μιλάμε για ένα πολύ δυνατό Ζου Ζίτσου ολοκληρωμένο, έστω και σε αθλητική μόνο μορφή.

Το Sport Jiu Jitsu (το οποίο στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται από την ΕΦΕΟΖΖ, έχει ένα ολοκληρωμένο syllabus για αυτοάμυνα και ειδικά για τον πολύ εντυπωσιακό διαγωνισμό DUO, ενώ στο αγωνιστικό κομμάτι (fighting) οι κανονισμοί είναι τέτοιοι που δεν επιτρέπουν την πλήρη επαφή στα κτυπήματα, περιλαμβάνουν ρίψεις και πάλη εδάφους και είναι μια μορφή εξαιρετική για να εισάγει τους νέους και τις μικρές ηλικίες στις σωστές αρχές τόσο του ζου ζίτσου όσο και του αθλητισμού και του «ευ αγωνίζεσθε».

Από την νέα σεζόν, εισάγεται και το αγωνιστικό στυλ από την Φινλανδία, το οποίο είναι αναγνωρισμένο από την TAFISA και την World Ju Jitsu Confederation, Hokuto Ryu Ju Jutsu, με ειδικούς κανονισμούς ανάλογα με τις ηλικίες. Είναι ενταγμένο σαν αγώνες παραδοσιακού Ζου Ζίτσου, στο Ελληνικό Δίκτυο Παραδοσιακού Ζου Ζίτσου της WJJF Hellas και σύντομα θα γίνει ειδικό αφιέρωμα.

Επίσης ένα μεγάλο μέρος του Ζου Ζίτσου ειδικά για την σύγχρονη εποχή είναι το CQC, το οποίο χωρίζεται σε 3 κύρια μέρη:

Αυτοάμυνα πολιτών

Military – Στρατιωτική μάχη

Law Enforcement – εφαρμογή του νόμου

Όπου επίσης θα γίνει ξεχωριστό αφιέρωμα με το έμφαση στο ειδικό για όλα αυτά τα μέρη, syllabus, του Ελληνικού Δικτύου Παραδοσιακού Ζου Ζίτσου της WJJF – Hellas.

Κλείνοντας θα πω ότι το Ζου Ζίτσου είναι ίσως το μοναδικό στυλ μαχητικής τέχνης με τόσο μεγάλη ποικιλία τεχνοτροπιών, υλης και αθλητικών κανονισμών. Αυτό όμως που είναι σίγουρο, είναι πως όλα τα στυλ, είναι ζου ζίτσου και όταν μιλάμε για Ju Jitsu, τότε αυτό είναι συνυφασμένο, ταυτόσημο και με την ρεαλιστική αυτοάμυνα!

Oss

-          Νεκτάριος Λυκιαρδόπουλος –

Αντιπρόσωπος παραδοσιακού ζου ζίτσου - World Ju Jitsu Federation & Hokutoryu Ju Jutsu, για την Ελλάδα

Wjjf-hellas.gr